Εκτός σχεδίου δόμηση: Τι αλλάζει για τους ιδιοκτήτες μικρών οικοπέδων – Ποιες περιπτώσεις αφορά η νέα ρύθμιση

Τελευταία ευκαιρία για άδειες μικρών οικοπέδων επιχειρεί να δώσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας – Παράταση έως 30.6.2026 για προεγκρίσεις και αιτήσεις βεβαιώσεων για εκτός σχεδίου δόμηση.

«Βαλβίδα αποσυμπίεσης» για χιλιάδες ιδιοκτήτες μικρών εκτός σχεδίου οικοπέδων ανοίγει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).

Με μία νέα ρύθμιση, η οποία περιλαμβάνεται σε νομοσχέδιο που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση επιχειρεί να δώσει μια τελευταία ευκαιρία – για την έκδοση οικοδομικής άδειας ή προέγκριση άδειας ή αίτησης για έκδοση βεβαίωσης από την πολεοδομία – σε ιδιοκτήτες εκτός σχεδίου οικοπέδων, μικρότερων των 4.000 τετραγωνικών μέτρων (τ.μ.).

Παρεκκλίσεις που «ζουν» με παρατάσεις

Είναι αξιοσημείωτο ότι το δικαίωμα κατοχύρωσης της χρήσης των παρεκκλίσεων σε περιοχές εκτός σχεδίου – δηλαδή το δικαίωμα δόμησης σε οικόπεδα μικρότερα των 4 στρεμμάτων – είχε  τυπικά καταργηθεί τον Δεκέμβριο του 2022.

Τότε όσοι είχαν προλάβει να υποβάλλουν αίτηση για έκδοση βεβαίωσης όρων δόμησης μπορούσαν να χτίσουν ακολουθώντας κάποιες στενές προθεσμίες για υποβολή πλήρους φακέλου, έκδοση προέγκρισης και έπειτα έγκρισης οικοδομικής άδειας.

Ωστόσο, έκτοτε δόθηκαν πολλές παρατάσεις καθώς αποδείχθηκαν ανέφικτες οι προθεσμίες για  συλλογή, υποβολή και έλεγχος των απαραίτητων δικαιολογητικών και εγγράφων είτε λόγω της αναβλητικότητας των πολιτών είτε εξαιτίας του φόρτου εργασίας μηχανικών, σε συνδυασμό με την υποστελέχωση των πολεοδομιών.

Η ισχύς των προεγκρίσεων που έχουν εκδοθεί παρατείνεται έως την 30ή Ιουνίου 2026, σε περίπτωση προγενέστερης λήξης τους

Και η αλυσίδα των παρατάσεων αναμένεται να αποκτήσει ένα ακόμη κρίκο. Όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» ανώτατο στέλεχος του ΥΠΕΝ, η απόφαση ελήφθη διότι «αναδύθηκαν» δύο προβλήματα.

«Καταρχάς προέκυψε το θέμα με την εκτός σχεδίου δόμηση και την πολεοδομική αναγνώριση των δρόμων, ενώ παράλληλα πολλές Υπηρεσίες Δόμησης δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει, λόγω φόρτου εργασίας τον έλεγχο για τις βεβαιώσεις που ορίζει ο νόμος. Δεν μπορεί να τιμωρηθεί ο διοικούμενος για παραλείψεις της διοίκησης η οποία δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τη διαδικασία», επισημαίνει η ίδια πηγή.

Σύμφωνα με την προωθούμενη ρύθμιση, η προθεσμία υποβολής αιτήματος για έκδοση έγγραφης βεβαίωσης της αρμόδιας Υπηρεσίας Δόμησης – αν η αίτηση για έκδοση οικοδομικής άδειας ή προέγκρισης είχε υποβληθεί έως και την 31η Δεκεμβρίου 2024 – παρατείνεται έως την 30ή Ιουνίου 2026. Επίσης, η ισχύς των προεγκρίσεων που έχουν εκδοθεί  παρατείνεται έως την 30ή Ιουνίου 2026, σε περίπτωση προγενέστερης λήξης τους.

Η παράταση αφορά τα λεγόμενα μικρά εκτός σχεδίου οικόπεδα, τα οποία είχαν δημιουργηθεί με παλιές κατατμήσεις

Ποια οικόπεδα αφορά

Η παράταση αφορά τα λεγόμενα μικρά εκτός σχεδίου οικόπεδα, τα οποία είχαν δημιουργηθεί με παλιές κατατμήσεις. Ειδικότερα, μπορούν να οικοδομούνται ακίνητα τα οποία:

Α) Έχουν πρόσωπο σε διεθνείς, εθνικές, επαρχιακές, δημοτικές και κοινοτικές οδούς, καθώς και σε εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών και σε σιδηροδρομικές γραμμές. Θα πρέπει να  υφίστανται κατά την 12η.11.1962 με  ελάχιστο πρόσωπο 10 μέτρα, ελάχιστο βάθος 15 μέτρα και ελάχιστο εμβαδόν 750 τ.μ.,  Ή να υφίστανται κατά την 12η.9.1964 με  ελάχιστο πρόσωπο 20 μέτρα, ελάχιστο βάθος 35 μέτρα και ελάχιστο εμβαδόν 1.200 τ.μ.,

Β) Όσα έχουν πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή, ή δημοτική οδό εφόσον υφίστανται κατά την 17η.10.1978 και έχουν ελάχιστο πρόσωπο 25  μ., ελάχιστο βάθος 40 μ. και ελάχιστο εμβαδόν  2.000 τ.μ.,

Γ)  Έχουν πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή, ή δημοτική οδό, εφόσον υφίστανται κατά την 17η.10.1978, και έχουν ελάχιστο πρόσωπο 25  μ., ελάχιστο βάθος 40 μ. και ελάχιστο εμβαδόν  2.000 τ.μ.,

Δ) Βρίσκονται εντός της ζώνης των πόλεων, κωμών και οικισμών και είχαν κατά την 24η.4.1977 και ελάχιστο εμβαδόν 2.000 τ.μ.,

Ε) Είναι άρτια και οικοδομήσιμα και απομειούνται συνεπεία απαλλοτριώσεων ή διάνοιξης διεθνών, εθνικών ή επαρχιακών οδών, εφόσον μετά από την απομείωση   έχουν τα όρια αρτιότητας και τις υπόλοιπες αναγκαίες προϋποθέσεις της προηγούμενης περίπτωσης Δ.

ΣΤ) Σε περιπτώσεις αναδασμών, γήπεδα που δημιουργούνται και δίνονται σε δικαιούχους σε ανταλλαγή  αρτίων και οικοδομήσιμων γηπέδων, εφόσον μετά από τον συγκεκριμένο αναδασμό  έχουν τα όρια αρτιότητας και τις προϋποθέσεις των γηπέδων της περίπτωσης Δ.

Ζ) Έχουν ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τ.μ., όταν επ’ αυτών ανεγείρονται τουριστικές εγκαταστάσεις και

Η) Δημιουργήθηκαν από την 17η.10.1978 έως την 31η.12.2003, ημέρα έναρξης ισχύος του ν. 3212/2003 (Α΄ 308), με ελάχιστο εμβαδόν 4000 τ.μ.

Η λύση αναμένεται στα μέσα του 2026, με το Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίζει με σαφήνεια τα κριτήρια αναγνώρισης οδών

Το ΠΔ – ορόσημο για τα μεγάλα οικόπεδα

Σε ό,τι αφορά τα μεγάλα εκτός σχεδίου οικόπεδα άνω των 4 στρεμμάτων, η κατάσταση παραμένει «παγωμένη» από τον Μάρτιο του 2023, μετά τις συνεχείς ακυρωτικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για οικοδομικές άδειες χωρίς πρόσωπο σε νόμιμο κοινόχρηστο δρόμο.

Η λύση αναμένεται στα μέσα του 2026, με το Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίζει με σαφήνεια τα κριτήρια αναγνώρισης οδών που θα εξασφαλίζουν οικοδομησιμότητα σε ακίνητα εκτός σχεδίου. Το ΠΔ αναμένεται να αποσταλεί στο ΣτΕ για έλεγχο έως το τέλος του έτους.

in.gr