Από τη νηστεία στο Πασχαλινό τραπέζι- Τι μπορεί να συμβεί

Γράφει ο Dr. Γιάννος Ψαθάς-Χειρουργός

Την περίοδο της Σαρακοστής αρκετός κόσμος νηστεύει, απέχοντας λίγο ή πολύ από την κατανάλωση κρέατος και ζωικών προϊόντων, γαλακτοκομικών και λαδιού. Ειδικά την Μεγάλη εβδομάδα η νηστεία για κάποιους γίνεται ακόμη πιο αυστηρή. Αν και η διατροφή αυτή έχει αρκετά οφέλη, η απότομη μετάβαση που γίνεται στο αναστάσιμο και το πασχαλινό τραπέζι  μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο πεπτικό μας σύστημα, ενίοτε σοβαρά.

Man pressing grabbing bloated abdomen or belly as cramp flatulence constipation problem

Η μαγειρίτσα, τα αβγά, το τσουρέκι, τα κουλούρια και κυρίως το φαγητό της Κυριακής του Πάσχα (αρνί, κοκορέτσι, άλλα ψητά κρέατα, συκωταριά, τηγανητοί μεζέδες, κλπ.) είναι τροφές πλούσιες σε λιπαρά που κατά τη διάρκεια της νηστείας έλειπαν. Έτσι λοιπόν, μετά από μια μακρά περίοδο άλιπης διατροφής πολύς κόσμος απότομα καταναλώνει γεύματα βαριά, μεγάλα και λιπαρά που συχνά συνδυάζονται με κατάχρηση αλκοόλ, γλυκών και άλλων εδεσμάτων. Τι μπορεί να προκαλέσει όμως αυτή η απότομη αλλαγή στον οργανισμό μας?

• Καρδιαγγειακά προβλήματα

Η υπερκατανάλωση κρέατος, λιπαρών τροφών, αλατιού, αλκοόλ και μεγάλων γευμάτων σε συνδυασμό με σωματική κόπωση (προετοιμασία για το Πάσχα, γιορτή, χορός, κλπ.) μπορούν να προκαλέσουν ελάσσονα ή μείζονα καρδιαγγειακά νοσήματα όπως:  υπερτασική κρίση, απορρύθμιση σακχαρώδη διαβήτη, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου, πνευμονικό οίδημα κ.ά.

Εκτός  από αυτά, η απότομη αυτή αλλαγή μπορεί να διαταράξει σημαντικά τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Τα συχνότερα προβλήματα είναι.

• Δυσπεψία

Το πιο συχνό και ακίνδυνο σύμπτωμα είναι αυτό της δυσπεψίας. Φούσκωμα, αίσθημα βάρους στο στομάχι, ναυτία και τάση για εμετό και ανορεξία για τις επόμενες ώρες είναι τα πιο συνήθη ενοχλήματα που συνήθως τις επόμενες μέρες σταδιακά υποχωρούν καθώς ο οργανισμός επανέρχεται στην προ νηστείας διατροφή του.

• Μη ειδική κολίτιδα

Η απότομη αλλαγή από τα φαγητά της νηστείας σε αυτά του Πάσχα πολύ συχνά προκαλεί αλλαγή στο μικροβίωμα του εντέρου και δυσκολία στην πέψη των τροφών, με αποτέλεσμα συχνά να παρουσιάζονται διαταραχές κενώσεων, με διάρροιες ή δυσκοιλιότητα, κοιλιακό άλγος, δυσφορία και φούσκωμα ενώ μπορεί να προκληθούν αιμορραγία και βλεννώδεις κενώσεις.

• Οξεία χολοκυστίτιδα. Είναι αρκετά σύνηθες άνθρωποι με χολολιθίαση – είτε τη γνωρίζουν είτε όχι – να παθαίνουν κρίση χολοκυστίτιδας ή κολικού των χοληφόρων. Πρόκειται για μια αρκετά σοβαρή κατάσταση με οξύ και έντονο πόνο, εμέτους και πυρετό που απαιτεί νοσηλεία και χειρουργική αντιμετώπιση. Η κατανάλωση λιπαρών (κρέας και τα παράγωγά του, εντόσθια, τηγανητά φαγητά, αβγά, τυριά, κλπ.) αποτελούν τη βασική αιτία της χολοκυστίτιδας, ειδικά μετά από περίοδο νηστείας.
• Οξεία παγκρεατίτιδα. Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή κατάσταση που προκαλείται τόσο από την απότομη και μεγάλη κατανάλωση λίπους όσο και από προϋπάρχουσα χολολιθίαση. Προκαλεί πολύ έντονο κοιλιακό άλγος που αντανακλά στη ράχη, εμέτους και πυρετό και απαιτεί νοσηλεία, αφού πρόκειται για μια πολύ επικίνδυνη νόσο για τη συνολική υγεία αλλά και τη ζωή του ατόμου.
• Οξεία εκκολπωματίτιδα. Τα εκκολπώματα είναι μικρές προεξοχές του τοιχώματος του παχέος εντέρου σαν «φουσκάλες» που όταν μολυνθούν προκαλούν πόνο και φλεγμονή που μπορεί να οδηγήσει σε περιτονίτιδα που οφείλεται σε ρήξη του τοιχώματος του εντέρου. Τα μεγάλα γεύματα και η υπερκατανάλωση τροφής και αλκοόλ αυξάνουν τον κίνδυνο οξείας εκκολπωματίτιδας η οποία απαιτεί νοσηλεία, φαρμακευτική αγωγή και συχνά χειρουργική αντιμετώπιση.
• Ειλεός – εντερική απόφραξη. Άτομα που έχουν προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις στην κοιλιά είναι επιρρεπή στη δημιουργία συμφύσεων στο έντερο, μιας κατάστασης δηλαδή που οι εντερικές έλικες «κολλάνε» μεταξύ τους. Έτσι όταν γίνεται λήψη μεγάλης ποσότητας τροφής και ποικιλία φαγητών (μεζέδες, λαχανικά, τηγανητά, γλυκά, αναψυκτικά κοκ.) το έντερο μπορεί να πιεστεί και να «στρίψει» προκαλώντας απόφραξη που εμφανίζεται με πόνο, μετεωρισμό και εμέτους. Είναι μια κατάσταση που απαιτεί νοσηλεία και συχνά χειρουργική επέμβαση.

Τι πρέπει να προσέξουμε?

Για την πρόληψη αυτών των καταστάσεων συστήνονται τα εξής:

• Σταδιακή μετάβαση στο πασχαλινό φαγητό με μικρά γεύματα, ειδικά την Ανάσταση, χωρίς υπερβολή και λαιμαργία.
• Οι άνθρωποι με γνωστά προβλήματα όπως χολολιθίαση, σακχαρώδη διαβήτη, εκκολπώματα, προηγούμενες επεμβάσεις στην κοιλιά να είναι προσεκτικοί, να φάνε περιορισμένα, μικρά και συχνά γεύματα και να μην παραλείπουν τη φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να παίρνουν.
• Η σόδα και τα ανθρακούχα ποτά ΔΕΝ βοηθούν στη χώνεψη! Αντιθέτως μπορεί να καθυστερήσουν την φυσιολογική πέψη των τροφών και να επιτείνουν το φούσκωμα και τη δυσφορία. Ένας περίπατος 2-3 ώρες μετά από το γεύμα θα βοηθήσει περισσότερο.
• Οποιαδήποτε ενόχληση σας ανησυχήσει ή για οποιοδήποτε σύμπτωμα επιμένει, πρέπει να απευθυνθείτε στον ιατρό σας γιατί υπάρχει κίνδυνος να κρύβεται κάτι πιο σοβαρό και επικίνδυνο.