Φροντίδα για την ευαίσθητη περιοχή: Όλα όσα πρέπει να προσέξεις

Γράφει ο Dr Μαιευτήρας -Γυναικολόγος

Ανδρέας Κόμης

Η σωστή υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής είναι εξαιρετικά σημαντική για την υγεία μιας γυναίκας και πρέπει να γίνεται καθημερινά και σε κάθε ηλικία. Ανεξάρτητα από την ηλικία ή την αναπαραγωγική κατάσταση, η διατήρηση της καθαριότητας του κόλπου και του αιδοίου, εφαρμόζοντας τις σωστές συμβουλές αποτελεί σημαντικό κομμάτι της πρόληψης για τις  λοιμώξεις, ενώ η σωστή φροντίδα μειώνει περαιτέρω τον κίνδυνο λοιμώξεων. Η περιοχή αυτή είναι ευαίσθητη, αλλά η διατήρηση της καθαριότητας είναι απλή.

Βασικά στοιχεία για την υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής

   Το πιο σημαντικό είναι να διατηρείται το pH (πε-χα) της περιοχής σε φυσιολογικά, ελαφρώς όξινα επίπεδα (το pH είναι δείκτης που δείχνει την οξύτητα ενός υγρού). Όταν το pH (οξύτητα) διαταράσσεται, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα όπως φαγούρα, ερεθισμός και πόνος. Αυτό μπορεί να συμβεί πιο εύκολα σε γυναίκες που είναι πιο ευαίσθητες, π.χ. κατά την εγκυμοσύνη.

   Ο κόλπος είναι ένα σημείο του σώματος που έχει την ικανότητα να αυτοκαθαρίζεται εκκρίνοντας φυσικά υγρά και να διατηρεί το δικό του “οικοσύστημα”, που αποτελείται από ωφέλιμα βακτήρια και τα οποία αποτελούν τη χλωρίδα του. Το pH μπορεί να αλλάξει, ιδιαίτερα αν εισαχθούν ξένες ουσίες στον κόλπο, γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή με το τι χρησιμοποιείτε. Επίσης, μην εστιάζετε μόνο στον κόλπο αλλά και στη γύρω εξωτερική περιοχή.

Συμβουλές για σωστή υγιεινή και διατήρηση σωστού pH στην περιοχή:

Πλύσιμο

   Η διατήρηση της καθαριότητας του κόλπου σημαίνει τακτικό και απαλό πλύσιμο της εξωτερικής περιοχής (θυμηθείτε, όχι του εσωτερικού!). Το νερό είναι ο καλύτερος καθαριστικός παράγοντας ή μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ένα ήπιο σαπούνι, αλλά σε αυτή την περίπτωση, ισχύει το “λιγότερο είναι περισσότερο”. Ο κόλπος σας δεν χρειάζεται να μυρίζει λουλούδια.

• Καθαρίστε την εξωτερική περιοχή καθημερινά με ζεστό νερό, ακόμη και αν παραλείψετε για κάποια ημέρα το ντους.
• Αποφύγετε τη χρήση αρωματικών σαπουνιών και τζελ. Τα αρώματα μπορεί να ερεθίσουν την περιοχή και απλώς να καλύψουν ένα πιθανό πρόβλημα που προκαλεί την οσμή. Χρησιμοποιήστε ένα ήπιο σαπούνι, αν χρειάζεται. Αποφύγετε τα αρωματικά προϊόντα. Ωστόσο, εάν παρατηρήσετε κάποια διαφορετική μυρωδιά από τη συνηθισμένη σας και ταυτόχρονα έχετε αίσθηση καψίματος, φαγούρα ή άλλες ενοχλήσεις, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γυναικολόγο σας.
• Μην κάνετε κολπικές πλύσεις (douche), γιατί μπορεί να διαταράξουν το pH και να προκαλέσουν λοιμώξεις ή και ερεθισμούς. Ακόμα κι αν αντιμετωπίζετε δυσάρεστη οσμή ή άλλα προβλήματα, οι κολπικές πλύσεις (douche) θα καλύψουν μόνο το πρόβλημα και ενδέχεται να το επιδεινώσουν, αντί να το λύσουν.
• Μετά τη χρήση της τουαλέτας, σκουπιστείτε από μπροστά προς τα πίσω για να αποφύγετε τη μεταφορά βακτηρίων (μικροβίων). Η αντίστροφη κίνηση μπορεί να μεταφέρει βακτήρια και να προκαλέσει λοίμωξη. Ακόμα καλύτερα, ξεπλύνετε με ζεστό νερό για να απομακρύνετε τα ανεπιθύμητα βακτήρια και στεγνώστε απαλά.
• Μην ξυρίζετε ολόκληρη την περιοχή του εφηβαίου, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς. Τα κοψίματα και οι γρατζουνιές μπορούν να επιτρέψουν την είσοδο ανεπιθύμητων βακτηρίων. Οι τρίχες υπάρχουν για να προστατεύουν την περιοχή, οπότε αν χρειάζεται, κόψτε τις με ψαλίδι και όχι με ξυραφάκι. Αποφύγετε επίσης τη χρήση κρέμας αποτρίχωσης, η οποία καίει τις τρίχες και μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για την ευαίσθητη επιδερμίδα του αιδοίου. Αν επιθυμείτε, μπορείτε να επιλέξετε την αποτρίχωση της περιοχής με Laser.

Σεξουαλική υγιεινή

   Η σεξουαλική επαφή είναι μια υγιής δραστηριότητα και δεν θα πρέπει να θεωρείται ανθυγιεινή. Στην πραγματικότητα, ειδικά μετά την εμμηνόπαυση, το σεξ βοηθά στην πρόληψη της κολπικής ατροφίας. Η ατροφία συμβαίνει όταν ο κόλπος ξηραίνεται, γίνεται πιο ευαίσθητος σε σχισίματα και εκδορές και προκαλεί πόνο. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν απλοί τρόποι για να αποφύγετε την εμφάνιση λοιμώξεων μετά τη σεξουαλική επαφή.

• Ελέγξτε τα συστατικά των λιπαντικών που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε. Ορισμένα μπορεί να περιέχουν ανθυγιεινά συστατικά που μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία pH του κόλπου σας. Αποφύγετε τα λιπαντικά που περιέχουν: γλυκερίνη, παράγωγα πετρελαίου, Parabens, αρώματα, γεύσεις, μη φυσικά έλαια, χρώματα.
• Ελέγξτε επίσης τα συστατικά των προφυλακτικών. Πολλές μάρκες περιέχουν σπερματοκτόνα που μπορεί να καταστρέψουν τα καλά βακτήρια του κόλπου σας, να διαταράξουν την ισορροπία pH σας και να προκαλέσουν ερεθισμό και μόλυνση.
• Εάν αλλάζετε μεταξύ πρωκτικού και κολπικού σεξ ή το αντίστροφο, χρησιμοποιήστε ένα νέο προφυλακτικό κάθε φορά. Ο πρωκτός μπορεί να μεταφέρει βακτήρια που μπορούν να ερεθίσουν ή να μολύνουν τον κόλπο σας και αντίστοιχα, ο κόλπος έχει βακτήρια που μπορούν να ερεθίσουν τον πρωκτό σας.
• Μην μοιράζεστε τα ερωτικά βοηθήματα με τον/την σύντροφό σας.
• Ουρήστε πριν αλλά και μετά την σεξουαλική επαφή για να απομακρύνετε τα βακτήρια που μπορεί να συγκεντρώθηκαν στην περιοχή και να μειώσετε τον κίνδυνο λοιμώξεων και ειδικότερα ουρολοιμώξεων.
• Μετά την σεξουαλική επαφή πλύνετε την εξωτερική περιοχή τουλάχιστο με ζεστό νερό (αν όχι και με σαπούνι) και στεγνώστε καλά.

Ρούχα

   Το κλειδί για καλή υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής είναι να διατηρείτε την εξωτερική περιοχή του εφηβαίου (όχι τον ίδιο τον κόλπο) όσο το δυνατόν πιο στεγνή. Η υγρασία μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξη βακτηρίων. Προσπαθήστε να φοράτε ρούχα που επιτρέπουν στην περιοχή να “αναπνέει”.

• Προτιμήστε βαμβακερά εσώρουχα που επιτρέπουν στην περιοχή να “αναπνέει”. Αποφύγετε τα εσώρουχα από συνθετικά υλικά. Το βαμβάκι είναι καλύτερο στην απορρόφηση της υγρασίας.
• Μην φοράτε στενά ρούχα που εμποδίζουν την κυκλοφορία του αέρα και αυξάνουν την υγρασία στην περιοχή.
• Μην φοράτε στρινγκ κατά τη διάρκεια της άσκησης. Η συνεχής κίνηση μπορεί να μεταφέρει βακτήρια από τον πρωκτό στον κόλπο, προκαλώντας λοιμώξεις.
• Αλλάξτε ρούχα και εσώρουχα μετά τη γυμναστική και μην παραμένετε με βρεγμένο μαγιό για πολλή ώρα.
• Αλλάζετε εσώρουχα δύο φορές την ημέρα αν έχετε αυξημένα υγρά, ώστε να μην μένετε με υγρά εσώρουχα.

Γενική φροντίδα

• Αλλάζετε τακτικά ταμπόν, σερβιέτες και σερβιετάκια (τουλάχιστον 4-5 φορές την ημέρα). Μπορεί να βοηθήσει να πλένετε ή να σκουπίζετε τακτικά την περιοχή κατά τη διάρκεια της περιόδου σας. Αποφύγετε επίσης τα προϊόντα με άρωμα.
• Για λοιμώξεις όπως η μυκητίαση, βοηθούν τα προβιοτικά ή το γιαούρτι. Το γιαούρτι περιέχει  γαλακτοβάκιλλους , οι οποίοι βοηθούν στη δημιουργία του όξινου περιβάλλοντος που χρειάζεται ο κόλπος σας και καταπολεμούν την ανάπτυξη μυκήτων. Ωστόσο, μην εφαρμόζετε γιαούρτι στον κόλπο σας, καθώς η ζάχαρη που περιέχει μπορεί να επιδεινώσει τη μόλυνση, ενισχύοντας την ανάπτυξη των μυκήτων. Τα προβιοτικά είναι επίσης καλή πηγή γαλακτοβάκιλλων και μπορούν να λαμβάνονται καθημερινά. Θα τα βρείτε εύκολα στο τοπικό σας φαρμακείο. Να καταναλώνετε γιαούρτι καθημερινά για να διατηρείτε την υγεία του κόλπου σας σε καλή κατάσταση.
• Μην βάζετε τρόφιμα ή μη εγκεκριμένες ουσίες στην ευαίσθητη περιοχή. Οποιαδήποτε θεραπεία, χρειάζεται ιατρική συμβουλή.
• Η σωστή ενυδάτωση του οργανισμού σας, βοηθά στον έλεγχο της υπερβολικής ανάπτυξης βακτηρίων.
• Η υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή είναι επίσης σημαντική. Με τη μείωση του αμύλου και της ζάχαρης από τη διατροφή και με πολύ νερό, θα περιοριστούν μόνο οι πιθανότητες κολπίτιδας και άλλων μολύνσεων της ευαίσθητης περιοχής.

Με αυτές τις απλές πρακτικές, μπορείτε να διατηρήσετε την ευαίσθητη περιοχή σας υγιή και καθαρή.

Είναι σημαντικό να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας για οποιαδήποτε θεραπεία σχετίζεται με λοιμώξεις του κόλπου.

Ο γυναικολόγος σας μπορεί να σας παρέχει τα κατάλληλα φάρμακα ή θεραπείες με βάση την ειδική σας κατάσταση.

Η αυτο-θεραπεία χωρίς επαγγελματική συμβουλή μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές ή να επιδεινώσει τη λοίμωξη. Πάντα να δίνετε προτεραιότητα στην καθοδήγηση ενός γυναικολόγου για την καλύτερη φροντίδα.

Το τεστ Παπανικολάου που πρέπει να το κάνετε κάθε έτος, είναι μια πολύ καλή εξέταση που παρακολουθεί και αξιολογεί την υγεία της περιοχής. Μην το παραλείπετε.

Και μην ξεχνάτε να ελέγχεστε κάθε χρόνο για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή κάθε φορά πριν αλλάξετε ερωτικό σύντροφο.